In dit hoofdstuk gaan we dieper in op het taalgericht vakonderwijs.
Later zal ik leerkracht wetenschappen worden. Een correct duidelijk beeld geven van de wetenschappen kan enkel mits goed en correct taalgebruik. Er zijn dan ook een pak zaken op vlak van taal waar ik in mijn lessen rekening mee zal moeten houden.
Ik zal enkele taaltips geven voor mijn eigen vakgebied: "wetenschappen".
- Wat me zeker kan bijstaan is het correct gebruiken van een inductieve opbouw van mijn les.
Ik verklaar me nader:
Wanneer je een wetenschappelijke theorie uit de doeken wil doen is het zowiezo beter om je les inductief op te bouwen. We schetsen eerst een aantal voorbeelden, en gaan vervolgens over naar het theoretisch gedeelte. Die voorbeelden kunnen echter ook gewoon een VERHAAL zijn, waarbij men GEEN gebruik maakt van specifiek vakjargon. Met dit verhaal hebben we hopelijk de aandacht van de leerlingen, en na dit leuke, eenvoudig gebracht verhaal kan je enkele gebeurtenissen koppelen aan een theorie. Deze theorie kaart je dus eerst aan in spreektaal, waarna men kan overschakelen op verklarende wetenschappelijke begrippen.
Een tweede heel goede tip heb ik gevonden onderstaande website (bij tips voor leerkrachten fysica)
http://www.kogent.be/taaldrempels-op-school
Je kan als leerkracht een cartoon tonen aan de leerlingen. Die cartoon gaat eigenlijk over een wetenschappelijk item. De leerlingen zullen dit graag lezen. Vervolgens kan je de leerlingen laten DISCUSSIËREN in groep over die cartoon. Laat hen praten IN HUN EIGEN TAAL over die cartoon. Stimuleer de leerlingen door open vragen te stellen.
In het EIGEN TAALGEBRUIK kan men vervolgens verder bouwen hierop. Je kan de leerlingen een experiment laten bedenken en hen de waarnemingen in eigen woorden laten opschrijven. Deze zelf doordachte zaken zullen nadien makkelijker vertaald kunnen worden in wetenschappelijk jargon.
Een derde tip heb ik op dezelfde website gevonden. Hij is minder uitgebreid, maar heel handig: de TAALPOSTER.
https://pincette.vsko.be/organisaties/VICOG/website/DPB/SO/Perm_onderwijsthema/Taalbeleid/taalbeleid%20wetenschappen.pdf
In de linkerkolom plaatst men de moeilijkere schooltaal woorden (of wetenschappelijk jargon) en in de rechterkolom de verklaring in eigen woorden.
Deze methode is volgens mij de makkelijkste van de aangehaalde tips. Je kan als leerkracht samen met de leerlingen gaan zoeken en het is minder tijdrovend. Bovendien geeft dit document een algemeen globaal beeld en kan dit uitermate goed gebruikt worden bij het studeren van de examens. Naarmate de lijst langer wordt kan dit een soort van rode draad vormen tijdens de lessen.
Algemeen geldt volgens mij ook de regel: verklaar je als leerkracht steeds nader en veronderstel NIET dat de leerlingen de vakspecifieke termen onmiddelijk snappen. Zij zijn (nog) geen wetenschappers en vinden het minder evident als jij.
Laurenzo
Zelf geef ik een technisch vak en ben ik ook van mening dat het belangrijk is in onze vakken om vanuit een inductieve opbouw van de les te vertrekken. Men hoeft inderdaad niet alles saai te staan aframmelen. Men kan de les in een soort verhaalvorm gieten en gewone spreektaal gebruiken om de leerlingen duidelijk te maken over wat het gaat en hoe de principes in elkaar zitten. Op het einde van de les kan men dan kort herhalen wat er gezegd is geweest en ondertussen de vaktermen aanhalen per onderwerp.
BeantwoordenVerwijderenPersoonlijk zou ik cartoons enkel gebruiken voor het opfleuren van de cursus/leerlingenbundel, en niet gebruiken als onderwerp voor discussie tijdens de les. Dit omdat ik vrees dat dit voor veel dingen veel tijd in beslag zal nemen van de les en er dan minder tijd overblijft om de essentiële dingen volledig te kunnen uitleggen.
De derde tip die je aanhaalt van de taalposter lijkt mij wel een heel leuk initatief dat op een simpele manier kan uitgewerkt worden en heel weinig tijd in beslag neemt van je les.
Hey Laurenzo, je bent duidelijk begaan met je vak en je leerlingen. Door de inductieve opbouw van je les toon je aan 'tijd' te willen investeren in het goed overbrengen van de leerstof. Te vaak heb ik leerkrachten gehad waarbij een formule op het bord werd gezet en er een opdracht werd voorgelezen waar we de formule op moesten toepassen. De enige ondersteuning die we dan hadden was dat de opdracht klassikaal werd gemaakt. Ik ben dus duidelijk 'pro' uw inductieve opbouw :-).
BeantwoordenVerwijderenDe taalposter vind ik net zoals Sven een zeer goed idee. Het biedt de leerlingen de nodige houvast (men kan terugkijken als men het even niet meer weet) en structuur voor uw lessen.
De focus op eigen taalgebruik is noodzakelijk, maar leg de link naar de vaktermen ook niet te laat.
Groeten, Daisy.