In onderstaande blog zal ik omschrijven hoe ik in de les een leerplandoel zal trachten te realiseren.
Ik heb gekozen voor het leerplan van het AV biologie, in de richting Techniek-wetenschappen: 2de graad TSO.
Leerplannummer: 2004/027
Koepel: GO!
URL:
http://www.g-o.be/sites/portaal_nieuw/Prikbordvoorleerkrachten/SO/leerplannen/Leerplannen/0405/2004-027.pdf
Leerplandoelstelling: "relaties leggen tussen samenstellende componenten van het bloed en hun functie".
Leerinhoud: "Samenstelling en functie van het bloed".
Ik stel voor deze les de volgende 3 concrete lesdoelen voorop:
- De leerlingen kunnen aangeven dat rode bloedcellen dienen als zuurstoftransportcellen in het menselijk lichaam;
- De leerlingen weten dat de witte bloedcellen instaan voor de bescherming van ons lichaam tegen indringers als virussen en bacteriën;
- De leerlingen kunnen het verschijnsel "bloedstolling" verklaren in hun eigen woorden.
Om de les op een motiverende manier te starten, zou ik vragen aan iedere leerling of ze ooit geopereerd zijn. Hiermee hoop ik hun aandacht te trekken, want iedere leerling zal aan het woord komen. De mensen die geopereerd zijn mogen op bord komen schrijven waarvoor ze zijn geopereerd (als ze dat tenminste willen zeggen :-)). Dit doe ik met een woordspin waarbij het centrale thema operatie is.
Om naar het eigenlijke thema bloed over te springen zou ik hen vragen wat allemaal voorafgegaan is aan deze operatie. We zullen ongetwijfeld op het thema bloed prikken (en dus op het lesthema BLOED) uitkomen.
Hierop bouw ik vervolgens de les verder. Centraal zullen dus steeds de eigen ervaringen centraal staan, want ook de leerlingen die nooit geopereerd zijn, zullen vast wel al eens bloed afgenomen zijn door de huisarts. Iedere leerling zal hier ook wel een bepaalde herinnering aan overhouden, wat er hopelijk voor zal zorgen dat de les boeiend blijft.
Aan de hand van voorbeelden en afbeeldingen zal de drie thema's bespreken in de les.
Om hen te evalueren (evaluatiefase) laat ik de leerlingen per twee werken. 1 leerling mag de dokter spelen en 1 leerling de patiënt.
Voor de "patiënten" heb ik blaadjes gemaakt waarop enkele casussen staan. Hierop staat dus vermeld met welk probleem de patiënten bij de dokter komen. Deze probleemstellingen zullen altijd te maken hebben met Het centrale thema bloed en ook rechtstreeks met 1 van de subthema's (zie lesdoelen): Rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes (bloedstolling).
Het is in eerste instantie aan de dokters om het goede antwoord te geven.
Een concreet voorbeeld van zo een casus kan zijn:
Joris komt bij de dokter. Hij is gestruikeld en heeft een bloedende wonde op zijn hoofd. Deze wonde moet gehecht worden. Er stelt zich echter een probleem enkele dagen na de hechting: De wonde blijft soms nabloedden en ze ziet rood en doet hevig pijn. De dokter zal hierop bloed afnemen. WAT zal de dokter laten onderzoeken in het labo en vooral WAAROM specifiek die testen??"
Antwoord: Bloedplaatjes en witte bloedcellen. Aan de hand van de hoeveelheid bloedplaatjes kan de dokter weten of er een stollingsprobleem is. Dit leunt aan bij mijn derde lesdoel.
Aan de hand van een eventuele stijging van de witte bloedcellen kan de dokter weten of er een bacteriële infectie plaatsvindt (lesdoel 2).
Zo stel ik een aantal casussen op voor ieder leerdoel afzonderlijk, (hoeveel is afhankelijk van de hoeveelheid leerlingen in de klas). Ik laat de leerlingen per tweetal nadenken en vervolgens zit ik met hen samen om het probleem te bespreken en hen zo te evalueren. Iedere leerling zal eens dokter moeten spelen en actief een oplossing zoeken. Iedere casus moet bekeken worden door alle leerlingen.
Na dit groepswerk zou ik samen met de leerlingen starten op een leeg bord en vervolgens nog enkele kernzaken omtrent rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes op het bord schrijven. Hiervan maken ze notities in hun werkschrift.
Om de les te eindigen met een krachtige afsluiter haal ik een nog ander intrigerend probleem aan, die NIETS te zien heeft met de besproken parameters (want bloed is natuurlijk nog uit veel meer samengesteld : antilichamen, plasma, levensnoodzakelijke eiwitten...).
Hierover moeten ze nadenken tegen de volgende les. Hier worden de mogelijke antwoorden in het begin van de les verzameld op briefjes. Deze noteer ik op het bord dan dan zijn we weer vertrokken voor een andere boeiende les :-).
Laurenzo
Ik vind het een heel goede motiverende starter van je les door de leerlingen te laten zeggen wie er al eens geopereerd is geweest, ik denk zelf ook dat dit direct de aandacht en de interesse van de leerlingen zal opwekken.
BeantwoordenVerwijderenHet is een goed idee om de leerlingen steeds centraal in de les te laten staan omdat ook op die manier de aandacht veel minder snel gaat verslappen.
De afsluiter die je voor ogen hebt vind ik goed gekozen, doordat je er tegelijkertijd voor zorgt op die manier dat ze een huiswerkopdracht mee naar huis krijgen, en zo probeer je ook hun nieuwsgierigheid en interesse op te wekken of eventueel zelf te behouden wat voor een goede motivatie zal zorgen voor de aanvang van je volgende les.