zaterdag 30 maart 2013

DCP opdracht leerplannen Laurenzo Lefèvre

Opdracht bij het dossier LEERPLANNEN

Voor deze opdracht zal ik het leerplan van het vak chemie bespreken in de 2de graad van het technisch secundair onderwijs (TSO) in de richting Techniek-wetenschappen (studiegebied chemie). Deze richting heb ik zelf gevolgd in het secundair dus vandaar mijn keuze. Het lijkt me overigens ook heel leuk om daar zelf les te geven!
Ik zal de leerplannen vergelijken van de koepels VVKSO, GO en POV.

1/ Koepel VVKSO:
Leerplannummer 2012/086
Inspectienummer D/2012/7841/086

Link naar het leerplan:
http://ond.vvkso-ict.com/leerplannen/doc/Chemie-2012-086.pdf

2/ Koepel GO!:
Leerplannummer 2012/031
Inspectienummer 2012/739/1//D
Link naar het leerplan:
http://www.g-o.be/sites/portaal_nieuw/Prikbordvoorleerkrachten/SO/leerplannen/Leerplannen/1213/2012-031.pdf

3/Koepel POV:
Op de website van het POV staat vermeld dat de Provinciale scholen in Oost-Vlaanderen de leerplannen van het GO! moeten volgen voor de tweede graad. Er bestaat dus geen specifiek leerplan chemie voor de 2de graad techniek-wetenschappen voor het POV. Ik zal in de rest van mijn blog dus steeds het vergelijk maken tussen het chemie leerplan voor de koepels VVKSO en het GO!

De volgende onderdelen vind ik in beide leerplannen terug:
- Een algemeen overzicht met de gegevens van het leerplan (nr, richting,studiegebied, koepel...)
- Een inhoudstafel;
- Bespreking van de beginsituatie;
- De algemene doelstellingen;
- De leerplandoelstellingen;
- Bespreking van de algemene pedagogische wenken;
- Een hoofdstuk "evaluatie"
- Een leerlijn: in dit geval een specifieke leerlijn natuurwetenschappen.
- Een verwijzing naar de eindtermen.

Wanneer men de verschillen eens wil bekijken tussen de leerplannen, ziet men dat er INHOUDELIJK niet erg veel verschillen zijn. De ruggegraat van de 2 leerplannen is quasi gelijk. Wat me wel opvalt, is dat het leerplan van de VVKSO koepel meer bladzijden telt. Dit is natuurlijk niet enkel aan de opmaak gelegen :-).

Het leerplan van de VVKSO gaat iets dieper in op de leerplandoelstellingen en bespreekt uitgebreider de pedagogische wenken. Bovendien worden in het leerplan van de VVKSO de verschillende doelstellingen apart besproken en is er steeds voor iedere doelstelling apart, een link met de eerste graad beschreven.

Een belangrijk punt in de leerplannen zijn natuurlijk de (verwijzing naar) de eindtermen. In het chemie leerplan van het GO! staat er voor iedere leerplandoelstelling een nummer Gxx, die specifiek verwijst naar het nummer van de gemeenschappelijke eindterm natuurwetenschappen.
Gaat men kijken naar het chemie leerplan van de VVKSO koepel, dan vindt men bij hoofdstuk 8, een duidelijk overzicht van de betreffende eindtermen. Opnieuw is volgens mij hier het leerplan van de VVKSO duidelijker, en meer gedetailleerd.

Heel positief is de beschrijving van de mogelijk didactisch/pedagogische wenken op beide leerplannen. Dit zijn goede tips voor de leerkrachten over hoe de besproken leerstof didactisch op een goede manier kan uitgelegd/getoond/besproken kan worden.

De wenken worden dus op beide leerplannen aangehaald, weliswaar op een andere manier. Op het leerplan van het GO! zijn de wenken PER DEEL geformuleerd. Men bespreekt in dit leerplan bv. de wenken voor het volledige hoofdstuk "stoffen en mengsels".

Op het leerplan van de VVKSO zijn de wenken direct beschreven na iedere apart besproken leerplandoelstelling. Bv bij het hoofdstuk "stoffen en mengsels" zal men eerst het leerplandoel "typische voorbeelden van homogene en heterogene mengsels uit de leefwereld herkennen en benoemen als oplossing, emulsie, suspensie" aanhalen, om daaronder de specifieke wenk te bespreken voor dit leerplandoel.

Opvallend is dat men in beide leerplannen steeds het belang van leerlingenproeven benadrukt (doen wat je leert) en dat men aanraadt de leerstof in een hedendaagse context te plaatsen zodanig dat de leerlingen een gepaste link met de realiteit en het dagelijks leven kunnen leggen.

Aan welk leerplan geef ik mijn voorkeur?

Het leerplan chemie van de koepel VVKSO is gedetailleerder en heeft iets meer diepgang. Bv. de wenken worden uitgebreider besproken. Nu, persoonlijk vind ik die details niet nodig. Die details (bv bij de pedagogische wenken) duwwen je als leerkracht ook heel sterk in een bepaalde richting uit. De leerplandoelstellingen van het VVKSO mogen dan meer uitgebreid besproken worden, maar dat is dan volgens mij ook nefast voor het algemeen overzicht.
Ik voel me meer aangetrokken tot het leerplan van het GO! omdat het overzichtelijker is. Het is inderdaad minder gedetailleerd, maar voor mij hoeft dat ook helemaal niet. Ik wil graag mijn fantasie en inspiratie/improvisatie gebruiken in de les om mijn leerlingen te boeien. In het GO! chemie leerplan is het duidelijk: op bv. blz. 6 zie je een overzicht van de doelstellingen en vlak daarna de wenken. Kort en bondig, meer moet dat niet zijn.
Leve de vrijheid :-)










Kan (en mag) ik met mijn vakbekwaamheid les geven in het volwassenenonderwijs?

Het antwoord is: Ja; met mijn diploma HOKT "farmaceutische en biologische technieken", aangevuld met een getuigschrift pedagogische bekwaamheid (GPB) mag ik les geven in het volwassenenonderwijs.

Via de gekende weg op de website van de overheid ben ik te weten gekomen voor welke modules ik een VE bewijs heb.
Via de volgende link kan je de resultaten zien:

http://www.ond.vlaanderen.be/bekwaamheidsbewijzen/database/VWO_modules_diploma.asp?mdiplomacode=1504

Deze vakken worden allen gedoceerd in de opleiding farmaceutisch-technisch assistent.
Wanneer ik het leerplan (leerplannummer 2012/690/6//V13)(netoverschrijdend) bekijk voor deze opleiding in het VO zijn er enkele zaken die me opvallen (en die verschillend zijn van de leerplannen in het secundair onderwijs).
Men spreekt in dit VO leerplan ook over "sleutelvaardigheden". FTA is natuurlijk ook een technisch georiënteerde richting, en vandaar dat men deze aanvulling ook geeft op de leerplandoelstellingen. Deze aanvulling is in dit leerplan apart beschreven, terwijl in de leerplannen van het secundair onderwijs hier geen aparte beschrijving voor is.
Een tweede verschil is de beknoptheid van de pedagogische wenken. In het VO wordt dit minder nauwkeurig omschreven in vergelijking met de secundaire leerplannen.
In het VO is er tevens een leerplan voor een opleiding. Men bespreekt in dit leerplan de verschillende modules die aan bod komen. In het secundair zal voor ieder vak, per graad, een apart leerplan beschikbaar zijn.

Laurenzo

2 opmerkingen:

  1. Dag Laurenzo,
    Je hebt de leerplannen duidelijk volledig uitgespit om alle goede en minder goede dingen te ontdekken! Het is ook leuk om te lezen dat je origineel uit de hoek wil komen bij je lessen en daarom vindt dat er niet in detail moet ingegaan worden op de pedagogisch-didactische wenken. Persoonlijk vind ik het echter wel leuk om te lezen wat de onderwijskoepel als richtlijn meegeeft om daar wat inspiratie uit te putten. Al mag dat natuurlijk niet als 'beste' aanzien worden en moet je volgens mij als leerkracht altijd op zoek gaan om er toch je eigen input aan te geven. Anyway, toffe blogpost!
    Annelies

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Persoonlijk denk ik dat jouw voorkeur van leerplan voor chemie minder goed gekozen is aangezien je zegt dat dit onder andere meer gedetailleerd is, en je dit niet echt nodig vind. Dit is iets dat ik zelf heel belangrijk vind in een technisch-wetenschappelijke richting aangezien deze leerstoffen zodanig uitgebreid zijn dat je echt een goed begeleidingsdocument nodig hebt om het noorden niet kwijt te raken.

    Het is niet omdat het meer gedetailleerd is, dat dit daarom je fantasievrijheid hoeft te beperken.
    Ik denk dat de beknoptheid van pedagogische wenken in het VO doorgaans in elk leerplan kan weergevonden worden om één simpele reden:

    In het volwassenenonderwijs heeft men les aan volwassenen, en dit zijn personen waarvan je verwacht wat wel en niet kan in de maatschappij, en hoe ze zich horen te gedragen. Volwassenen vragen in dit opzicht niet om een cursus maatschappelijke opvoeding maar wel om opleidingscursussen om zich zo in het leven verder te kunnen ontplooien.

    BeantwoordenVerwijderen